INTERESSANT!

Gehoorbeschadiging lag op de loer bij oorverdovende post-rock
Bron: 3Voor12
Timo Pisart  – 23 juni 2014

Foto Imme Rindt

Onze trommelvliezen loeien nog altijd na van een Schotse post-rockkband die zaterdag in Hilvarenbeek speelde. Geen concert op Best Kept Secret was zo hard als dat van Mogwai. Onze scribent sprak van de overtreffende trap wat betreft volume, het gros van het publiek stond non-stop met de vingers in de oren en de reacties onder onze recensie waren voornamelijk kritisch: "Idioot hard" en "dit zou eigenlijk niet moeten kunnen zonder gehoorbescherming." Mag een concert eigenlijk wel zo hard zijn? En hoe groot is de kans op gehoorbeschadiging? Michiel Veenstra zocht het vanavond uit in 3voor12 Radio.

"Ja, hard was het wel", aldus Willem Venema, de Nederlandse boeker van de band. Móét Mogwai echt zo hard? "Officieel heeft de band natuurlijk niets te eisen want er zijn normen om je aan te houden", zegt Venema, "maar geluidsmannen trekken zich daar niet altijd wat van aan, zolang er niet wordt geklaagd schroeven zij gerust het volume op. Dat gebeurt op Best Kept Secret, maar net zo goed op Pinkpop en Lowlands en in de clubs." Sommige geluidstafels hebben een limiter waardoor je gewoon niet harder kúnt op andere locaties moet de organisator de geluidsman zelf wijzen op hoge volumes. "Ja, vaak negeren ze dat: sommige van die mannen zijn gehoorgestoord, anderen vinden het gewoon kicken om zo hard mogelijk te gaan."
De normen voor volumes bij concerten zijn vastgelegd in het Convenant Preventie Hoorschade, dat eerder dit jaar werd afgesloten door staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) en de evenementenbrancheverenigingen Vereniging van Nederlandse Poppodia en Festivals (VNPF) en VVEM. Daarin staan concrete maatregelen wat betreft geluidslimitering, -meting en gehoorbescherming. De belangrijkste afspraak: concerten en evenementen moeten een gemiddeld geluidsniveau van maximaal 103 decibel aanhouden. Dat wordt gemeten in een kwartier, bij de mengtafel en op twee meter hoogte. Het gaat om een gemiddelde, dus zijn er harde uitschieters mogelijk zoals bij Mogwai het geval was, hoewel het niet duidelijk is of Mogwai zich aan die restricties heeft gehouden.
Venema vindt die Nederlandse geluidsrestricties overdreven. "Sziget vindt het geen issue, en ook op Glastonbury zie je echt niemand met een decibelmeter rondlopen. Het gaat immers om economische eenheden. Ik sta versteld hoe opgefokt die normen op sommige plekken zijn geworden. Dat was bij het oude Tivoli Oudegracht ook zo: daar had je een decibel-meter op de geluidstafel, als je boven de grens komt, gaat de stroom eraf en valt het geluid uit. Ik heb nog gezien hoe dat gebeurde bij Sonic Youth en TC Matic, die wilden er vervolgens nooit meer terugkomen. Want het is ook een kwestie van artistieke vrijheid, hè? Als club sluit je een contract af met een act waarbij je automatisch op de hoogte bent van hun artistieke prestatie en daarmee akkoord gaat: dat geldt voor alles wat een artiest doet, of hij nou zijn broek uitdoet of op hoog volume wil spelen."

Foto Imme Rindt

"Een band die zó hard speelt, stelt zijn publiek bewust en actief bloot aan gehoorschade", aldus John van Loon. Hij organiseerde onlangs het symposium Herrie uit je hoofd over onder andere tinnitus ten gevolge van concerten en heeft zelf jarenlang te kampen gehad met een piep in zijn oor. "Artistieke vrijheid is wel een heel gemakkelijke manier om je van je verantwoordelijkheid te kwijten. Met zulke volumes heb je direct gehoorschade. Als je suizende oren krijgt door een concert, zijn de trilhaartjes in je oren kapot geblazen. De suis verdwijnt misschien na een uur of een dag, maar die trilhaartjes herstellen niet meer. Als je vaker naar concerten gaat, wordt die schade cumulatief en kun je ene gehooraandoening als tinnitus krijgen."

Best Kept Secret adviseerde op haar site om gehoorbescherming te dragen en regelmatig naar een omgeving te gaan waar geen muziek ten gehore wordt gebracht, en verkocht op het terrein oordopjes. Van Loon vindt dat niet genoeg: "Bij een optreden dat zo hard is, zouden ze actief oordopjes moeten verstrekken en de mensen waarschuwen." Venema vindt dat onzin: "Als publiek ben je zelf verantwoordelijk om je te beschermen. Mogwai is een band die al lang zat meedraait: het publiek wist bij wat voor band ze gingen kijken, ze wisten dat het keihard zou worden."